Καθοριστικός παράγοντας για την έναρξη ενός λογοθεραπευτικού προγράμματος είναι το είδος της δυσκολίας που αντιμετωπίζει το παιδί. Ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει λογοθεραπεία ακόμη και από τη βρεφική ηλικία. Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις η παρέμβαση περιλαμβάνει καθοδήγηση των γονέων αναφορικά με το πως μπορούν οι ίδιοι να ενισχύσουν την ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας του παιδιού τους. Σε κάθε περίπτωση η έγκαιρη παρέμβαση είναι πολύ σημαντική για τη βέλτιστη θεραπεία. Μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπευτή για οποιαδήποτε ανησυχία σας.

• Δεν αλληλεπιδρά κοινωνικά σε ηλικία μικρότερη του ενός έτους, δηλαδή δεν πραγματοποιεί βλεμματική επαφή, δεν ανταποκρίνεται σε ήχους και δεν τους μιμείται, δεν χαμογελάει.
• Δεν παράγει καμία λέξη μέχρι την ηλικία του 1,5 έτους.
• Δεν ακολουθεί απλές εντολές και στη συνέχεια πιο σύνθετες.
• Έχει πολύ περιορισμένο λεξιλόγιο και δεν κάνει φράσεις 2 λέξεων σε ηλικία 2 ετών.
• Δεν πραγματοποιεί απλό διάλογο, δεν απαντάει σε ερωτήσεις και δεν κάνει φράσεις 3-4 λέξεων σε ηλικία 3 ετών.
• Δεν πραγματοποιεί συμβολικό παιχνίδι.
• Αρθρώνει λάθος κάποιους ήχους ή δεν γίνεται κατανοητό από άλλους.
• Επαναλαμβάνει συλλάβές ή ήχους λέξεων (τραυλίζει).
• Μασάει με πολύ αργό ρυθμό ή απορρίπτει ομάδες τροφών ή τροφές με συγκεκριμένη υφή/γεύση.
• Δυσκολεύεται να διηγηθεί μια ιστορία, ένα γεγονός ή πως πέρασε τη μέρα του σε ηλικία 4-5 ετών.
• Παρουσιάζει συντακτικά και γραμματικά λάθη στον λόγο του.

Η λογοθεραπευτική αξιολόγηση περιλαμβάνει συζήτηση με τους γονείς, λήψη ιστορικού και αξιολόγηση του παιδιού. Μέσω της συζήτησης με τους γονείς και τη λήψη του ιστορικού (ιατρικό, αναπτυξιακό, ψυχοκοινωνικό) ο λογοθεραπευτής συλλέγει σημαντικές πληροφορίες. Η αξιολόγηση του παιδιού διαφοροποιείται ανάλογα την ηλικία, τις δυσκολίες και τις ανάγκες του παιδιού. Αξιολογούνται οι τομείς του λόγου της ομιλίας και της επικοινωνίας. Ο λογοθεραπευτής συλλέγει πληροφορίες μέσω της παρατήρησης, της συζήτησης με το παιδί, της χορήγησης σταθμισμένων εργαλείων (τεστ) και διάφορων άλλων δραστηριοτήτων και δοκιμασιών. Στα παιδιά μικρότερης ηλικίας η αξιολόγηση πραγματοποιείται μέσω του παιχνιδιού και εφόσον παρατηρείται άγχος αποχωριμού μπορούν οι γονείς να είναι παρόντες. Τέλος, ο λογοθεραπευτής ενημερώνει τους γονείς για το αν το παιδί χρειάζεται να ξεκινήσει λογοθεραπεία ή όχι ή αν είναι χρήσιμο να έρθει στο μέλλον για μια επαναξιολόγηση.

Παρατηρείται καθυστέρηση λόγου και ομιλίας αν το παιδί παρουσιάζει κάποιο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
• Απουσία λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας σε ηλικία 2 ετών.
• Δεν επικοινωνεί λεκτικά καθόλου, αλλά επικοινωνεί μέσω νοημάτων (μη λεκτική επικοινωνία) σε ηλικία 2 ετών.
• Εκφράζεται μονολεκτικά και δεν κάνει συνδιασμούς λέξεων σε ηλικία 3 ετών.
• Έχει πολύ φτωχό λεξιλόγιο ανάλογα με την χρονολογική του ηλικία.
• Δεν ανταποκρίνεται σε απλές εντολές σε ηλικία 2 ετών.
• Εκφράζεται λεκτικά, αλλά δεν γίνεται κατανοητό από άλλα άτομα σε ηλικία 3 ετών.
• Δεν ανταποκρίνεται σε απλές ερωτήσεις σε ηλικία 3 ετών.

Ανάλογα με τη διαταραχή και το βαθμό δυσκολίας που παρουσιάζει ένα παιδί καθορίζεται και ο αριθμός των συνεδριών που θα πραγματοποιεί εβδομαδιαία.

Συνήθως προτείνουμε να πραγματοποιούνται 2 συνεδρίες την εβδομάδα, προκειμένου να  χτίσουμε γρήγορα μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί και μέσω της συστηματικής εφαρμογής του εξατομικευμένου θεραπευτικού προγράμματος και τη συνέχεια αυτού στο σπίτι, να φτάσουμε γρηγορότερα στο επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Σε αυτή την ερώτηση δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση. Ο χρόνος που θα χρειαστεί το κάθε παιδί, για να ολοκληρώσει με επιτυχία το λογοθεραπευτικό του πρόγραμμα, εξαρτάται από τους ακόλουθους παράγοντες:

-Την ηλικία του παιδιού. Όσο πιο νωρίς αντιληφθούμε τις δυσκολίες του τόσο πιο εύκολα και γρήγορα θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην καλύτερη δυνατή ή και πλήρη αποκατάσταση τους και θα αποφύγουμε δευτερογενή προβλήματα που θα προκύψουν ως συνέπεια της αρχικής διαταραχής.

-Το βαθμό δυσκολίας της διαταραχής, τυχόν συννοσηρότητα και το ρυθμό του ίδιου του παιδιού.

-Τη συνέπεια στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα συνεδριών της λογοθεραπείας.         

-Τη συνέχεια του λογοθεραπευτικού προγράμματος στο σπίτι, σύμφωνα με τις οδηγίες και την εκπαίδευση που έχουν λάβει οι γονείς ή οι φροντιστές του παιδιού.  Αυτός είναι και ο βασικότερος παράγοντας επιτυχίας και γρήγορης ολοκλήρωσης του λογοθεραπευτικού προγράμματος. Όσο περισσότερο βοηθάει και στηρίζει το οικογενειακό περιβάλλον τόσο γρηγορότερα ολοκληρώνεται το πρόγραμμα.

Σύμφωνα με τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις και το άρθρο 45/ Ειδικές Θεραπείες του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) του Εθνικού Οργανισμού Παροχών Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), αποζημιώνετε η δαπάνη των ειδικών θεραπειών παιδιών και εφήβων (λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ειδική διαπαιδαγώγηση, ψυχοθεραπεία) ανάλογα με το είδος (κωδικό) της διαταραχής.

Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει ο γονέας ή ο φροντιστής του παιδιού είναι η ακόλουθη:

-Αρχικά, ανάλογα με τις ανάγκες και δυσκολίες του παιδιού, απευθύνεται στο Παιδοαναπτυξιακό ή Παιδοψυχιατρικό ή Παιδονευρολογικό Τμήμα Δημόσιου Νοσοκομείου ή σε Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής της περιοχής του ή σε ιδιώτη Παιδοψυχίατρο, Παιδονευρολόγο, Παιδοαναπτυξιολόγο προκειμένου να αξιολογήσουν το παιδί, να γνωματεύσουν και τα καταθέσουν ηλεκτρονικά αίτημα για έγκριση συνεδριών Ειδικής Αγωγής στον ΕΟΠΥΥ.  Μέσα σε διάστημα ενός περίπου μήνα ο ΕΟΠΥΥ απαντάει αν γίνετε δεκτό το αίτημα και εκδίδει την τελική απόφαση, όπου σύμφωνα με τον κωδικό διαταραχής που παρουσιάζει το παιδί καθορίζεται το ποσό που αποζημιώνονται οι συνεδρίες κάθε μήνα, η χρονική διάρκεια ισχύος του παραπεμπτικού και τα χρονικά διαστήματα στα οποία θα πρέπει να κόβονται οι αποδείξεις προκειμένου να είναι έγκυρες.

-Όταν εκδοθεί το παραπεμπτικό οι γονείς ή οι φροντιστές του παιδιού απευθύνονται στον λογοθεραπευτή  της αρεσκείας τους και ξεκινάει το λογοθεραπευτικό πρόγραμμα. Ο γονέας ή ο φροντιστής του παιδιού πληρώνει το λογοθεραπευτή, εκδίδεται η απόδειξη και ο γονέας ή ο φροντιστής καταθέτει την απόδειξη και τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά που την συνοδεύουν είτε ηλεκτρονικά μέσω του Φακέλου Ασφάλισης Υγείας(ΦΑΥ)(URL:https://eservices.eopyy.gov.gr/eHealthInsuranceRecordInsPerson/login.xhtml) είτε στις αρμόδιες ΠΕ.ΔΙ της περιοχής του και γίνετε τραπεζική κατάθεση του χρηματικού ποσού  που δικαιούται.

-Αν το παιδί δεν έχει ολοκληρώσει το λογοθεραπευτικό του πρόγραμμα με τη λήξη του παραπεμπτικού, ο γονέας ή ο φροντιστής απευθύνεται στον θεράποντα ιατρό του παιδιού και ακολουθώντας εκ νέου την ανωτέρω διαδικασία εκδίδεται καινούριο παραπεμπτικό.

*Πιθανές αλλαγές στο σύστημα ασφάλισης μπορεί να επηρεάσουν τη μέχρι τώρα τακτική και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ενημερώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

*Στο ίδιο παραπεμπτικό που αναγράφονται οι συνεδρίες λογοθεραπείας, αναγράφονται και οι υπόλοιπες ειδικές θεραπείες που κρίθηκε ότι χρειάζεται το παιδί (εργοθεραπεία, ειδική διαπαιδαγώγηση, ψυχοθεραπεία) σύμφωνα με τον κωδικό της διαταραχής του και η διαδικασία αποζημίωσης είναι ακριβώς η ίδια όπως περιγράφεται παραπάνω.

*Αναλυτικές οδηγίες εγγραφής στον Φάκελο Ασφάλισης Υγείας (ΦΑΥ)  θα βρείτε στο https://eopyyfiles.blob.core.windows.net/eopyysite/ServiceCategories/aad0ea79-de0d-4c2f-a246-f450f3180575.pdf